1. Thoái hóa đốt sống cổ chèn ép dây thần kinh là gì?
Thoái hóa đốt sống cổ chèn ép dây thần kinh hay còn gọi là hội chứng rễ thần kinh cổ, xảy ra khi cột sống cổ bị thoái hóa dẫn đến lệch khỏi vị trí ban đầu và chèn ép lên các dây thần kinh. Khi đó, dây thần kinh bị chèn ép sẽ xơ hóa, suy giảm chức năng dẫn điện gây nên các cơn đau ở vùng cổ.
Rễ thần kinh cổ bị chèn ép là biến chứng nguy hiểm của thoái hóa đốt sống cổ. Tình trạng này khiến người bệnh thường xuyên đối mặt với những cơn đau cổ, sau đó cơn đau lan dần đến những khu vực khác như vai, cánh tay, bàn tay,…
Khi rễ thần kinh bị chèn ép ở cổ do thoái hóa đốt sống cổ sẽ làm bệnh nhân đau từ cổ lan xuống vai, cánh tay theo phân bố rễ thần kinh bị tổn thương. Kèm theo rối loạn cảm giác như châm chích, tê bì.
Bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ có thể bị yếu, liệt tay. Các triệu chứng này có thể nặng lên khi bệnh nhân thực hiện các động tác như duỗi cánh tay, căng cơ cổ, xoay đầu. Thường bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ dễ chịu hơn khi đưa tay lên đầu và căng vai.
2.Thoái hóa đốt sống cổ gây chèn ép dây thần kinh nào?
Thoái hóa đốt sống cổ ngoài chèn ép các dây thần kinh ở cổ gây đau mỏi cổ vai thì còn chèn ép vào các dây thần kinh đi dọc xuống vùng cánh tay, gồm 3 dây chính: thần kinh quay, thần kinh trụ, thần kinh giữa. Và dưới dây là 3 bài tập giúp kéo giãn dây thần kinh quay, trụ, giữa chi người bị thoái hóa đốt sống cổ:
a.Kéo giãn thần kinh giữa
Thần kinh giữa xuất phát từ bó ngoài và bó trong của đám rối thần kinh cánh tay, đi xuống cánh tay dọc theo động mạch cánh tay rồi xuống cẳng tay, nằm giữa các cơ gấp chung các ngón nông và gấp chung các ngón sâu. Khi đến cổ tay, thần kinh giữa đi trong ống cổ tay để xuống gan tay và chia ra các nhánh tận ở đó.
Thần kinh giữa chi phối động tác gấp cổ tay và ngón tay, sấp cẳng tay và bàn, gấp, dạng và đối ngón cái. Về cảm giác, ở gan tay nó chi phối cho các ngón 1,2,3 và 1⁄2 ngoài ngón 4, ở mu tay chi phối cho đốt tận cùng của các ngón trên. Ngoài ra, thần kinh giữa là dây thần kinh hỗn hợp có nhiều sợi giao cảm nên khi bị tổn thương, bệnh nhân thường có cảm giác đau cháy ở bàn tay.
Tổn thương thần kinh giữa có thể bị chèn ép ở vùng cổ tay trong hội chứng ống cổ tay . Hội chứng ống cổ tay là bệnh lý gây chèn ép thần kinh ngoại biên thường gặp nhất. Đối tượng nguy cơ của hội chứng ống cổ tay là những người làm công việc đòi hỏi vận động cổ tay nhiều, cao tuổi, béo phì , đái thoá đường , suy thận , rối loạn chức năng tuyến giáp, loãng xương.
Nếu phát hiện sớm, hội chứng ống cổ tay đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị bảo tồn. Trong trường hợp điều trị bảo tồn không hiệu quả thì cần phải phẫu thuật. Quá trình tập luyện phục hồi chức năng sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân sớm hồi phục và lấy lại chức năng bàn tay
Thực hiện
- Bắt đầu ở tư thế ngồi với vai hơi ngả ra sau và đầu hướng về phía trước.
- Sử dụng cánh tay mà bạn đang có triệu chứng, đưa cánh tay của bạn ra một bên và lòng bàn tay hướng về phía đầu của bạn, tương tự như vị trí uốn cong trên lưng cho người xây dựng cơ thể.
- Với cánh tay đối diện, đặt nó lên trên vai khác của bạn.
Từ từ duỗi thẳng khuỷu tay và mở rộng cổ tay và ngón tay (hướng xuống dưới ). Bạn sẽ cảm thấy một sự kéo dài dọc theo bên trong cánh tay của bạn.
- Trong khi duỗi thẳng (khuỷu tay uốn cong), từ từ đưa tai về phía vai kia (Đối diện với cánh tay đang duỗi thẳng).
- Tiếp tục duỗi thẳng khuỷu tay cho đến khi thoải mái. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau hoặc tê, hãy quay trở lại vị trí bắt đầu và chỉ thực hiện bài tập trong một phạm vi thoải mái.
- Lặp lại ở phía bên kia nếu bạn có triệu chứng ở cả hai cánh tay
- Lặp lại 10-20 lần, tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
.jpg)
b.Kéo giãn thần kinh trụ
Thần kinh trụ có vai trò rất quan trọng nhiệm vụ của nó bao gồm gấp cổ tay; khép nhẹ bàn tay; dạng và khép các ngón; duỗi đốt giữa và đốt cuối các ngón IV và V; gấp đốt 1 ngón IV và V.
Đau dây thần kinh trụ có thể là biểu hiện của việc dây thần kinh bị chèn ép tại rãnh thần kinh trụ ở khuỷu tay hoặc tại kênh Guyon ở cổ tay.
Một số triệu chứng lâm sàng của đau dây thần kinh trụ là:
- Cũng giống như trước, bắt đầu ở tư thế ngồi thẳng với tư thế tốt.
- Tạo một biểu tượng của OK với ngón tay của bạn.
- Từ từ đưa khuỷu tay của bạn ra bên cạnh, nâng cánh tay của bạn lên và đặt ba ngón tay của bạn không tạo ra dấu hiệu OK trên xương hàm của bạn (ngay bên ngoài cằm của bạn).
- Sau đó, đưa các ngón tay của bạn làm cho phần O O của dấu hiệu về phía mắt của bạn.
- Một lần nữa, bạn sẽ cảm thấy căng ra với điều này - có thể ở khuỷu tay, có thể ở vòng và ngón tay hồng hào.
- Cũng như bài tập trước, chỉ thực hiện trong phạm vi thoải mái.
- Lặp lại 10-20 lần, tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
c.Kéo giãn thần kinh quay
Tổn thương thần kinh quay thường gây ra các triệu chứng ở mu bàn tay, gần ngón tay cái và ở ngón trỏ và ngón giữa. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Bắt đầu ở tư thế ngồi với vai hơi ngả ra sau và đầu hướng về phía trước.
- Sử dụng cánh tay mà bạn đang có triệu chứng, đưa cánh tay của bạn ra một bên và lòng bàn tay hướng ra sau, ngón cái hướng xuống sàn nhà
- Với cánh tay đối diện, đặt nó lên trên vai khác của bạn. Cố gắng duỗi thẳng khuỷu tay và mở rộng cổ tay và ngón tay cái hướng xuống dưới và ra sau. Bạn sẽ cảm thấy một sự kéo dài dọc theo bên trong cánh tay của bạn.
- Trong khi duỗi thẳng , từ từ đưa tai về phía vai kia (Đối diện với cánh tay đang duỗi thẳng).
- Tiếp tục duỗi thẳng khuỷu tay cho đến khi thoải mái. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau hoặc tê, hãy quay trở lại vị trí bắt đầu và chỉ thực hiện bài tập trong một phạm vi thoải mái.
- Lặp lại ở phía bên kia nếu bạn có triệu chứng ở cả hai cánh tay
- Lặp lại 10-20 lần , tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
Thoái hóa đốt sống cổ chèn ép dây thần kinh hay còn gọi là hội chứng rễ thần kinh cổ, xảy ra khi cột sống cổ bị thoái hóa dẫn đến lệch khỏi vị trí ban đầu và chèn ép lên các dây thần kinh. Khi đó, dây thần kinh bị chèn ép sẽ xơ hóa, suy giảm chức năng dẫn điện gây nên các cơn đau ở vùng cổ.
Rễ thần kinh cổ bị chèn ép là biến chứng nguy hiểm của thoái hóa đốt sống cổ. Tình trạng này khiến người bệnh thường xuyên đối mặt với những cơn đau cổ, sau đó cơn đau lan dần đến những khu vực khác như vai, cánh tay, bàn tay,…
Khi rễ thần kinh bị chèn ép ở cổ do thoái hóa đốt sống cổ sẽ làm bệnh nhân đau từ cổ lan xuống vai, cánh tay theo phân bố rễ thần kinh bị tổn thương. Kèm theo rối loạn cảm giác như châm chích, tê bì.
Bệnh nhân thoái hóa đốt sống cổ có thể bị yếu, liệt tay. Các triệu chứng này có thể nặng lên khi bệnh nhân thực hiện các động tác như duỗi cánh tay, căng cơ cổ, xoay đầu. Thường bệnh nhân bị thoái hóa đốt sống cổ dễ chịu hơn khi đưa tay lên đầu và căng vai.
2.Thoái hóa đốt sống cổ gây chèn ép dây thần kinh nào?
Thoái hóa đốt sống cổ ngoài chèn ép các dây thần kinh ở cổ gây đau mỏi cổ vai thì còn chèn ép vào các dây thần kinh đi dọc xuống vùng cánh tay, gồm 3 dây chính: thần kinh quay, thần kinh trụ, thần kinh giữa. Và dưới dây là 3 bài tập giúp kéo giãn dây thần kinh quay, trụ, giữa chi người bị thoái hóa đốt sống cổ:
a.Kéo giãn thần kinh giữa
Thần kinh giữa xuất phát từ bó ngoài và bó trong của đám rối thần kinh cánh tay, đi xuống cánh tay dọc theo động mạch cánh tay rồi xuống cẳng tay, nằm giữa các cơ gấp chung các ngón nông và gấp chung các ngón sâu. Khi đến cổ tay, thần kinh giữa đi trong ống cổ tay để xuống gan tay và chia ra các nhánh tận ở đó.
Thần kinh giữa chi phối động tác gấp cổ tay và ngón tay, sấp cẳng tay và bàn, gấp, dạng và đối ngón cái. Về cảm giác, ở gan tay nó chi phối cho các ngón 1,2,3 và 1⁄2 ngoài ngón 4, ở mu tay chi phối cho đốt tận cùng của các ngón trên. Ngoài ra, thần kinh giữa là dây thần kinh hỗn hợp có nhiều sợi giao cảm nên khi bị tổn thương, bệnh nhân thường có cảm giác đau cháy ở bàn tay.
Tổn thương thần kinh giữa có thể bị chèn ép ở vùng cổ tay trong hội chứng ống cổ tay . Hội chứng ống cổ tay là bệnh lý gây chèn ép thần kinh ngoại biên thường gặp nhất. Đối tượng nguy cơ của hội chứng ống cổ tay là những người làm công việc đòi hỏi vận động cổ tay nhiều, cao tuổi, béo phì , đái thoá đường , suy thận , rối loạn chức năng tuyến giáp, loãng xương.
Nếu phát hiện sớm, hội chứng ống cổ tay đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị bảo tồn. Trong trường hợp điều trị bảo tồn không hiệu quả thì cần phải phẫu thuật. Quá trình tập luyện phục hồi chức năng sau phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bệnh nhân sớm hồi phục và lấy lại chức năng bàn tay
Thực hiện
- Bắt đầu ở tư thế ngồi với vai hơi ngả ra sau và đầu hướng về phía trước.
- Sử dụng cánh tay mà bạn đang có triệu chứng, đưa cánh tay của bạn ra một bên và lòng bàn tay hướng về phía đầu của bạn, tương tự như vị trí uốn cong trên lưng cho người xây dựng cơ thể.
- Với cánh tay đối diện, đặt nó lên trên vai khác của bạn.
Từ từ duỗi thẳng khuỷu tay và mở rộng cổ tay và ngón tay (hướng xuống dưới ). Bạn sẽ cảm thấy một sự kéo dài dọc theo bên trong cánh tay của bạn.
- Trong khi duỗi thẳng (khuỷu tay uốn cong), từ từ đưa tai về phía vai kia (Đối diện với cánh tay đang duỗi thẳng).
- Tiếp tục duỗi thẳng khuỷu tay cho đến khi thoải mái. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau hoặc tê, hãy quay trở lại vị trí bắt đầu và chỉ thực hiện bài tập trong một phạm vi thoải mái.
- Lặp lại ở phía bên kia nếu bạn có triệu chứng ở cả hai cánh tay
- Lặp lại 10-20 lần, tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
b.Kéo giãn thần kinh trụ
Thần kinh trụ có vai trò rất quan trọng nhiệm vụ của nó bao gồm gấp cổ tay; khép nhẹ bàn tay; dạng và khép các ngón; duỗi đốt giữa và đốt cuối các ngón IV và V; gấp đốt 1 ngón IV và V.
Đau dây thần kinh trụ có thể là biểu hiện của việc dây thần kinh bị chèn ép tại rãnh thần kinh trụ ở khuỷu tay hoặc tại kênh Guyon ở cổ tay.
Một số triệu chứng lâm sàng của đau dây thần kinh trụ là:
- Bàn tay có dấu hiệu “vuốt trụ” (đốt 1 ngón IV và ngón V duỗi, đốt 2 và 3 gấp).
- Bệnh nhân đau dây thần kinh trụ không thể thực hiện các động tác dạng và khép các ngón, nguyên nhân là liệt cơ liên cốt.
- Liệt cơ khép ngón cái
- Teo cơ ở mô út.
- Teo các cơ liên cốt và teo cơ khép ngón cái.
- Mất cảm giác đau, trong đó rõ nhất là ngón út.
- Cũng giống như trước, bắt đầu ở tư thế ngồi thẳng với tư thế tốt.
- Tạo một biểu tượng của OK với ngón tay của bạn.
- Từ từ đưa khuỷu tay của bạn ra bên cạnh, nâng cánh tay của bạn lên và đặt ba ngón tay của bạn không tạo ra dấu hiệu OK trên xương hàm của bạn (ngay bên ngoài cằm của bạn).
- Sau đó, đưa các ngón tay của bạn làm cho phần O O của dấu hiệu về phía mắt của bạn.
- Một lần nữa, bạn sẽ cảm thấy căng ra với điều này - có thể ở khuỷu tay, có thể ở vòng và ngón tay hồng hào.
- Cũng như bài tập trước, chỉ thực hiện trong phạm vi thoải mái.
- Lặp lại 10-20 lần, tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
c.Kéo giãn thần kinh quay
Tổn thương thần kinh quay thường gây ra các triệu chứng ở mu bàn tay, gần ngón tay cái và ở ngón trỏ và ngón giữa. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Đau nhói hoặc đau, cũng như cảm giác bất thường ở ngón tay cái và ngón tay.
- Đau dẫn đến cảm giác tê, ngứa ran và khó khăn khi duỗi thẳng cánh tay.
- Bạn cũng có thể thấy rằng không thể mở rộng hoặc duỗi thẳng cổ tay và ngón tay.
- Bắt đầu ở tư thế ngồi với vai hơi ngả ra sau và đầu hướng về phía trước.
- Sử dụng cánh tay mà bạn đang có triệu chứng, đưa cánh tay của bạn ra một bên và lòng bàn tay hướng ra sau, ngón cái hướng xuống sàn nhà
- Với cánh tay đối diện, đặt nó lên trên vai khác của bạn. Cố gắng duỗi thẳng khuỷu tay và mở rộng cổ tay và ngón tay cái hướng xuống dưới và ra sau. Bạn sẽ cảm thấy một sự kéo dài dọc theo bên trong cánh tay của bạn.
- Trong khi duỗi thẳng , từ từ đưa tai về phía vai kia (Đối diện với cánh tay đang duỗi thẳng).
- Tiếp tục duỗi thẳng khuỷu tay cho đến khi thoải mái. Nếu bạn bắt đầu cảm thấy đau hoặc tê, hãy quay trở lại vị trí bắt đầu và chỉ thực hiện bài tập trong một phạm vi thoải mái.
- Lặp lại ở phía bên kia nếu bạn có triệu chứng ở cả hai cánh tay
- Lặp lại 10-20 lần , tùy thuộc vào triệu chứng của bạn.
